Historię tego czeskiego kaznodziei, przytaczam główne za sprawą charakteru jego służby oraz pracy związanej z poświęceniem na rzecz rozwoju myśli ewangelicznej początku XX w.

Alojz Adlof był znany na przełomie XIX i XX wieku jako człowiek natchniony przez Ducha Świętego, obdarowany kaznodzieja, pisarz i poeta z Czech. Adlof urodził się w rodzinie katolickiej pod Karkonoszami i już w latach szkolnych musiał podjąć decyzję dotyczącą wyznania. Pożegnał się z katolicyzmem i w kręgu młodzieży w misyjnym zgromadzeniu w Pradze postanowił świadomie iść drogą za Jezusem. Był wśród pierwszych założycieli wolnego zboru w Pradze (w 1880 roku; prekursor dzisiejszego Kościoła Braterskiego, Bratrska Cirkev). W wieku 22 lat zdał maturę i, aby przygotować się do służby dla ewangelii, rozpoczął studia teologiczne za granicą - w Bazylei, Edynburgu i Lipsku. Jego plany nie spełniły się z powodu choroby i po dwóch latach musiał przerwać naukę. Kiedy w 1886 roku rozpoczął służbę kaznodziejską w praskim zborze, byli mu pomocni misjonarze, a także prości bracia i siostry. To była jego „wyższa uczelnia" z osobistym doznawaniem życia duchowego w sferze modlitwy i dawania o tym świadectwa. To wywierało wpływ na słuchaczy i wielu podejmowało decyzję przyjęcia zbawienia za darmo, z łaski i przez wiarę, aby całkowicie oddać się Bogu. Zostali „zapaleni" ogniem Ducha Świętego. Jego służba rozszerzała się, był pastorem i wychowawcą, przygotowywał nowych pracowników i ewangelizował.
Podczas I wojny światowej pisał tysiące listów do młodszych i starszych braci żołnierzy na froncie. Adlof był też aktywny misyjnie, gdyż do Pragi przyjeżdżało sporo młodych ludzi szukających zatrudnienia w rozwijającym się przemyśle i handlu. Utworzył dla nich przytułek, ponieważ większość z nich nie miała domu. Działał w ramach tzw. „Chrześcijańskiego Związku Młodzieży w Czechach", gdzie troszczył się nie tylko o młodzież w zborze, ale także o tych spoza kościoła. Miał do czynienia z młodzieżą katolicką, ewangelicką, ewangeliczną, młodzieżą studencką i robotniczą, ponieważ dla wszystkich miał „wielkie serce". W latach 1894 -1915 wydawał czasopismo „Młody chrześcijanin".

Adlof kochał Pismo Święte i pisał komentarze do listów apostoła Pawła, aby czytelnicy mogli lepiej zrozumieć dzieło zbawienia, usprawiedliwienia przez wiarę, a nie przez uczynki i poświęcenie. W 1912 roku wydał chronologiczny przegląd Pisma Świętego - Starego i Nowego Testamentu. Starał się dać odpowiedź na trudne pytania. Redagował też czasopismo „Svetlo" (Światło). Brat Adlof często modlił się z ludźmi, którzy byli w potrzebie. Pamiętali oni długo te chwile, kiedy byli w obecności Bożej, dla Adlofa natomiast owe chwile modlitwy były posileniem na długie lata. W 1891 roku wydał „Wykład Modlitwy Pańskiej" o 212 stronicach i każdy czytający mógł jasno zrozumieć jej znaczenie i sens. W czeskim narodzie Modlitwę Pańską znał prawie każdy. Adlof był też mocno przywiązany do tradycji, a raczej do historii reformacyjnej. Często mówił: „Nasz lud wraca do husytyzmu". Prawdą jest, że okres husytyzmu, a później okres braterski był czasem, kiedy Pan Kościoła działał w czeskim narodzie ku swojej czci. Naród odczuwał to jako działanie wychowawcze, pomimo to jednak oczekiwał odświeżenia przez Ducha Świętego. Adlof wydał w 1905 roku niewielką książeczkę o rozwoju reformacyjnym poszczególnych wolnych kościołów w XIX wieku. Określenie „wolne kościoły" oznaczyło kościoły przebudzeniowe, a nie odłam jakiejś sekty. Jeden z programów ruchu reprezentowanego przez Adlofa brzmiał następująco: „Jesteśmy pewnie przeświadczeni, że mamy w naszym narodzie powołanie od samego Boga i wierzymy we wskrzeszenie tego ruchu, który reprezentujemy. Jest to częściowym wypełnieniem modlitw naszych ojców, z którymi duchowo się zgadzamy. Mamy nadzieję, że z czasem będzie wiadome, że nie formą utrzymujemy łączność z okresem czeskiej reformacji, ale Duchem i życiem z Boga...." Adlof prowadził kursy teologiczne dla przyszłych kadr kaznodziejskich i w tym celu wydał w 1911 roku „Przegląd nauki biblijnej". Zostały wydane też inne tytuły jego autorstwa, które ukazały się dopiero po jego śmierci.
Na podstawie jego pracy można zauważyć jak Adlof widział pracę zborową, jego tezą było: „Wierzymy, że Ewangelia Chrystusowa wystarczy na wszystkie problemy, wierzymy w nasze powołanie."

Trzeba wspomnieć jeszcze o poetycznym duchu jego pieśni o charakterze ewangelizacyjnym:
O, nie chodź, nie błądź światem sam (S.P. 159)
O, bracie kochany (S. P. 711)
Pozwól, że ci dam pytanie (S. P. 716)
O, Święty Boże, usłysz nasze głosy
Moja wiara do Ciebie się rwie
Natchnij Panie
Znam cię Jezu
Ukorzcie się przed Jezusem
Chrzcij nas ogniem.

Adlof nie był ewangelicznym poetą, ale przede wszystkim chrześcijaninem, świadkiem Chrystusowym i pasterzem. Ktoś powie: „No tak, i inni również wiernie pracowali i służyli...". Na pewno jest to prawdą, ale w księdze żywota Baranka nic nie będzie pominięte. Adlof był dla wolnego kościoła w Czechach niezwykłą osobistością i nie na darmo mówiono o członkach tego kościoła: „On jest z tej Adlofowej wiary."
W okresie I wojny światowej, ten czeski kaznodzieja często usługiwał w szpitalach wojskowych wśród tysięcy rannych żołnierzy, powracających z frontu. Pewnego dnia sam poważnie rozchorował się, jednak z tej choroby został podźwignięty przez Pana. W niedługim czasie potem Alojzy Adlof został odwołany przez Pana w 1927 roku w wieku niecałych 66 lat.


Adlof i jego „Brzask”
Alojzy Adlof w Polsce znany jest również jako autor opowiadania „Brzask". Historia przedstawia XIV – wieczny epizod z życia czeskiego kościoła oraz jego prześladowań przez kościół rzymsko katolicki. Szczególnie polecam to opowiadanie tym, którzy pragnęliby dowiedzieć się nieco więcej o losach kościoła Chrystusa na terenach pogranicza historycznego Śląska oraz Czech, w okresie przed reformacyjnym.

Adlof w Hrabstwie Kłodzkim
Przygotowując opracowanie na temat Adolfa, natknąłem się na jeden Adolf zapisów na czesko -języcznej stronie internetowej wskazującej na fakt , iż przez pewien okres swego życia Adlof mógł przebywać również na terenie Gnadenfrei ( dzisiejsza Pilawa Górna) na której rozkwit znaczny wpływ w XVII stuleciu mieli Bracia Morawscy.

Wykorzystano za zezwoleniem fragmenty książki pt. „Jak powstawały pieśni ze Śpiewnika Pielgrzyma”, pracy zbiorowej pod redakcją Andrzeja Byrta.